Colombiaans.nl EXCLUSIVE
Het is vandaag 13 november 2024… Inderdaad, 39 jaar na de verschrikkelijke vulkaanuitbarsting die Armero totaal van de kaart veegde. In Armero woonde tussen de 27.000 – 31.000 mensen.
Hiervan kwamen er meer dan 23.000 om het leven. Het eens zo levendige dorp in de provincie Tolima heeft plaats gemaakt voor een pijnlijke herinnering van slachtoffers en verdriet.
– Tekst: Luis Ernesto van Baren (LinkedIn)
Na de ramp werd Armero een spookdorp gehuld in opgedroogd modder en ruïnes. Anno 2022 is er nog weinig veranderd. In deze Colombiaans.nl exclusief belichten we de gebeurtenissen die plaatsvonden, voor, tijdens en na de ramp.
Armero voor de vulkaanuitbarsting
De geschiedenis van Armero
Armero is ontstaan rond 1845. Wat men dan nog niet weet is dat het dorpje precies in de loop van de vulkanische stromen wordt gebouwd. Armero ontwikkelt zich door de jaren heen tot een klein stadje van 27.000 inwoners. De vulkaan Nevado del Ruiz staat dan al bekend om zijn activiteit, maar deze is volgens kenners niet “heel serieus te nemen”. Tot eind 1984. De bevolking merkt dat er kleine aardschokken zijn. In die tijd bestond er niet zoiets als een centraal ‘waarschuwingssysteem’. De mensen moesten het hebben van de informatievoorziening van de burgemeester en de priester.
De techniek die men toen gebruikte om activiteit te registreren, signaleren en analyseren was toen nog niet heel toereikend en betrekkelijk nieuw. In de loop van 1985 laat het Geologisch Instituut (Ingeominas) een kaart zien waarop te zien is hoe de gevarenzones zijn ingedeeld bij een uitbarsting van de Nevado del Ruiz.
Hierbij wordt direct gemeld dat Armero dan in groot gevaar zou zijn, mocht het komen tot een uitbarsting. Deze wetenschappelijke informatie wordt door regeringsleiders volkomen genegeerd. Zij wilde het volk niet ‘onnodig’ bang maken of zorgen voor paniek. Na slechts een paar maanden wordt een nachtmerrie werkelijkheid.
Een nachtmerrie die zijn gelijke niet kent
Het is 13 november 1985 wanneer de vulkaan Nevado del Ruiz uitbarst. De hoogste vulkaan van Colombia (5321 meter) is dan nog op de toppen bedekt met sneeuw en ijs. Tot dat moment is hij 69 jaar inactief geweest. Zoals gezegd was er eind ’84 al activiteit gemeten door Canadese, Franse en Italiaanse onderzoekers en vulkanologen werd door de burgemeester van Armero angstvallig stilgehouden en niet serieus genomen.
De waarschuwing die later alsnog doorsijpelde kwam (veel) te laat. Dit met pijnlijke en grote gevolgen. De vulkaan barstte uit met een bescheiden explosie maar er ontstaat een asregen dat neerdaalde op Armero. De bevolking blijft kalm, dankzij de geruststellende berichten van de burgemeester en priester. Het Rode Kruis echter, vertrouwt het niet en dringt aan op een evacuatie van het dorp. De burgemeester stemt in met een evacuatieplan, maar trekt dat later in omdat de asregen ophoudt.
De rust lijkt terug te keren in Armero. Wat men op dat moment niet weet is dat de asregen stopte omdat er lava uit de krater stroomde. De lava zorgde ervoor dat het ijs en sneeuw razendsnel smelt. Dit zorgde voor een levensgevaarlijke, hete modderstromen met hout, gruis en steen die met 35/40 kilometer per uur naar beneden komt. Deze modderstromen staan in vulkanologie ook wel bekend als “lahars”. Deze Lahars hadden een bereik van 100 kilometer.
Deze modderstromen zorgde ervoor dat maar liefst 85% van Armero werd veranderd in één grote, gevaarlijke modderpoel binnen slechts enkele minuten. Maar liefst 23.000 mensen vonden de dood en 5000 mensen raakte gewond of overleden door infecties. De honderden mensen die kunnen ontkomen, doen dit door op hun daken te gaan staan of bereiken op tijd de bergen. Tegenwoordig is er een systeem dat lahars kunnen detecteren, waardoor men vroegtijdig kan worden geëvacueerd.
De ramp van Armero kreeg een gezicht
In Nederland was er veel aandacht voor de vulkaanuitbarsting. Sommigen van u herinneren zich de afgrijselijke beelden van het 13-jarige meisje Omayra Sanchez wel. Omayra woonde samen met haar ouders, broer en oom in één huis. Haar moeder was die dag op zakenreis in Bogotá. Omayra hoorde het geluid van de modderstroom die in aantocht was en rende naar buiten. Haar oma, die in de buurt was viel tijdens het vluchten in een put. Toen Omayra haar oma wilde helpen werd ze zelf overspoeld door de modderstroom.
Omayra zat tot haar nek vast en kon nergens heen. Ze stak met haar hoofd net boven het water uit. Ondertussen sprak ze met verschillende media over de hele wereld. Het ging steeds slechter met haar en begon te hallucineren en zei onder andere dat ze niet te laat op school wilde aankomen. Ze hield zich sterk, tot het water haar letterlijk aan de lippen kwam te staan en moest na 3 dagen overleed aan vermoeidheid, gangreen en onderkoeling.
Later toen hulpverleners haar stoffelijk overschot uit de modder haalde, bleek haar benen omklemd door de armen van haar oma. Omayra Sanchez werd het gezicht van de ramp. Een Franse fotograaf genaamd Frank Fournier maakte op 16 november enkele uren voor haar dood een foto van Omayra genaamd “The Agony of Omayra Sanchez”.
Fournier kreeg veel kritiek, maar wilde de ramp een gezicht geven. Met die foto won hij later dat jaar de World Press Photo Award. Door de foto kreeg de ramp een gezicht, maar zette ook de Colombiaanse regering te kijk. Die regering had vlak voor de uitbarsting alle vulkanologen naar huis gestuurd en zoals gezegd de waarschuwingen genegeerd. Overlevenden van de ramp kregen van de overheid een huis toegewezen.
Tegenwoordig is Armero een spookdorpje begroeid met gras, stuiken en onkruid waar louter ruïnes en kruizen staan ter nagedachtenis aan geliefden die slachtoffer werden van de ramp. Geliefden waarvan het soms meer dan 20 jaar duurde voordat er zekerheid werd geboden of deze nu wel of niet in leven waren.
Tegenwoordig geven een aantal lokale straatkinderen in ruil voor wat pesos een rondleiding en vertellen je over de geschiedenis van het dorpje en de vulkaanramp. Sommige oorspronkelijke bewoners van Armero zijn teruggekeerd, andere hebben een nieuwe thuishaven gevonden en een nieuw leven opgebouwd. Armero is tegenwoordig een nationaal monument.
Bekijk hieronder een documentaire van de ramp
De dag waarop Armero verdween.
AUTEUR
Over Luís Ernesto
Luis Ernesto een fanatiek reiziger en heeft zijn roots in Colombia. Hij zet zich actief in voor de Colombiaanse gemeenschap in Nederland en organiseert Latin-evenementen zoals Colombian Vibes en Feliz Navidad. Zijn favoriete gerecht is bandeja paisa, drinkt graag jugo de lulo en houdt van stroopwafels.
Reacties: info@colombiaans. nl
Volg ons op social media!
Wil je niets missen? Krijg jij geen genoeg van Colombia? Volg ons dan via onderstaande kanalen. Wil je als eerste een notificatie op jouw telefoon krijgen? Stuur ons dan een bericht en jouw nummer wordt toegevoegd aan onze database.
* Met het doorgeven van jouw nummer ga je akkoord dat we je gratis berichten via Whatsapp sturen die te maken hebben met Colombiaans.nl, onze diensten, advertenties en producten.
Lees meer exclusieve verhalen uit Colombia
De ‘exclusieve verhalen’ worden speciaal geschreven door Colombiaans.nl. Hiervoor is veel onderzoek en moeite gedaan. Op de tekst berust Copyright. Niets uit deze verhalen mogen overgenomen of gekopieerd worden zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming.
» Armero… en de wond van 30 jaar oud
» Ciudad Perdida
» Copa America 2001
» Embera Indianen
» La Violencia
» Muisca indianen
» Muziek en dans uit Colombia
» Mythen en Legenden van Colombia
» Nico Verbeek – Van Macondo tot Medellín
» Villa De Leyva
» Las Lajas
» De lugubere geheimen van Colombiaanse gevangenis La Modelo
» La Gaitana
» De duistere kant van ex-president Alvaro Uribe
» Hoe krijg ik een Colombiaans paspoort?
» 6 typische Colombiaanse desserts die je geprobeerd moet hebben
» 18 redenen waarom Colombia het gelukkigste volk ter wereld heeft
» Hoe krijg ik een Colombiaans paspoort?
» Help! Ik krijg bezoek uit Colombia, wat moet ik regelen?