La Violencia
La Violencia was zoals de naam al doet vermoeden een gewelddadige periode en geldt tevens als één van de zwarte bladzijden van de Colombiaanse geschiedenis. La Violencia staat voor een periode van burgeroorlog dat tussen 1946 – 1958 plaatsvond, volgens sommigen duurde het zelfs tot 1966.
Deze geweldadige tijd leverde naast een hoog dodenaantal ook veel gewonden en vluchtelingen op. De vluchtelingen gingen voornamelijk naar buurland Venezuela dat toen nog welvaart kende.
Waar ging het om?
In 1946 kregen de conservatieven de macht. Hier reageerden de liberalen op met veel geweld. Dat geweld was na de Bogotazo is het geweld ook al flink toegenomen. In deze periode zijn er tussen de 200.000 en 300.000 mensen om het leven gekomen en heeft dit geleid tot 2 miljoen vluchtelingen.
9 april 1948
La Violencia is begonnen op 9 april 1948 met de moord van de geliefde politicus Jorge Eliécer Gaitán. Gaitán was van de liberale partij die tot presidentskandidaat werd benoemd voor de verkiezingen die in november 1949 zouden plaatsvinden. Echter werd hij op deze beruchte 9 april 1948 vermoord door felle tegenstanders van Gaitán.
El Bogotazo
El Bogotazo, afgeleid van ‘Bogotá’ en de –azo werkwoord voor een geweldadige uitdrukking verwijst naar de rellen die 10 uur duurden als gevolg van de moord op presidentskandidaat Jorge Eliécer Gaitán op 9 april 1948. De 10 uur durende rellen en chaos liet Bogotá letterlijk ernstig branden, vooral de binnenstad kreeg ernstig te kampen met moorden, branden en verwoestingen.
Dit was ‘slechts’ de druppel die de emmer deed overlopen. Want 18 jaar geleden was het geweld al begonnen. In 1930 viel de conservatieve partij en stegen de liberalen in de peilingen en aan populariteit. De conservactieve Mariano Ospina Pérez kwam aan de macht en zijn bizarre manier van regeren luidde de periode ‘La Violencia’ in.
De moord op Gaitán gaf aanleiding tot het begin van de Bogotazo-rellen. In deze rellen die maar liefst 10 uur achter elkaar duurden, werden maar liefst 5000 mensen gedood. Lichamen lagen op de straten en het was een grote barbaarse gebeuren. Tijdens deze rellen wordt de officiële intrede gedaan van de ‘Colombiaanse stropdas’.
Veel mensen dat deze zijn intrede deed zijn het bewind van Pablo Escobar. Dit is feitelijk onjuist. Bij een Colombiaanse stropdas, oftewel een “corte de mica” of “corte de corbata” wordt een incisie gemaakt in de kin of tegen de keel aan en wordt de tong naar buiten geklapt.
Deze barbaarse methode werd gebruikt om veelal angst in te boezemen en te waarschuwen. Dat jaar, 1949 grepen de conservatieven de macht. Het was een ongeorganiseerde en vooral ook onbeveiligde chaos met veel doden. In september 1949 werd senator Gustavo Jiménez vermoord. De pers was ronduit zwak en angstig te noemen. De verschillende media faalden door niet in te gaan op het nieuws, veel te laat verslag van te doen of het volk te waarschuwen voor vergeldingsacties.
Veel van deze media gedurende dit conflict meldden dat de kerk belangrijke mensen steunden van de Conservatieve partij. Dit werd echter niet bewezen. Verschillende priesters werden beschuldigd van het openlijk aanmoedigen van de moord.
Met name bischop Miguel Ángel Builes had hier een handje van. Er werden echter geen aanklachten ingediend of verklaringen afgenomen. Deze gebeurtenissen worden beschreven in het boek ‘Lo que el cielo no perdona‘, ook wel vrij vertaald: Wat men in de hemel niet kan vergeven”.
Verkiezingen 1950
Als gevolg van La Violencia waren er geen liberale kandidaten voor het presidentschap. De verkiezingen waren een jaar uitgesteld, maar men was nog steeds niet bereid om een kandidaat aan te wijzen.
Ontstaan diverse groeperingen
In deze wetteloze tijd ontstonden veel groepen die het recht in eigen handen namen en zich gingen bewapenen. Vele groepen waren ongeorganiseerd, fungeerden als ‘los zand’ en heette in de volksmond Bandoleros. Dit leidde echter wel tot serieus geweld.
Één van de bandolero-leiders Guadalupe Salcedo en Juan de La Cruz Varela ondertekenden de wapenstilstand in 1953. In ’54 kregen diverse studenten het buiten aan de stok met de politie. Op 8 en 9 juli van dat jaar resulteerde dit in 14 dode studenten. Sommige van de Bandoleros gaven zich niet over aan de autoriteiten, ondanks herhaaldelijke oproepen en opsporingsacties in 1954.
Één van die leiders, Tirofijo, had ondertussen er zijn eigen politieke ideeën op na gehouden. Hij had ondertussen zijn eigen ideologie ontwikkeld en daar waar hij eerst een liberaal was, die de communistische partij steunde, werd hij de belangrijkste man van de FARC. De laatste leiders van de Bandoleros werden uiteindelijk gevangen genomen of kwamen om het leven tijdens vuurgevechten met het leger. Men dacht aanvankelijk dat dit het geweld zou doen indammen. Maar niets was minder waar… Een communistische guerrilla eenheid ontstond hieruit. De MEOC startte in 1959. Later ontstonden andere partijen zoals de FARC en de ELN. Zij waren het die dorpen in de binnenlanden onveilig maakten.
Lees ook:
– Het verschil tussen de FARC en ELN
Lees meer exclusieve verhalen uit Colombia
De ‘exclusieve verhalen’ worden speciaal geschreven door Colombiaans.nl. Hiervoor is veel onderzoek en moeite gedaan. Op de tekst berust Copyright. Niets uit deze verhalen mogen overgenomen of gekopieerd worden zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming.
» Armero… en de wond van 30 jaar oud
» Ciudad Perdida
» Copa America 2001
» Embera Indianen
» La Violencia
» Muisca indianen
» Muziek en dans uit Colombia
» Mythen en Legenden van Colombia
» Nico Verbeek – Van Macondo tot Medellín
» Villa De Leyva
» Las Lajas
» De lugubere geheimen van Colombiaanse gevangenis La Modelo
» La Gaitana
» De duistere kant van ex-president Alvaro Uribe
» Hoe krijg ik een Colombiaans paspoort?
» 6 typische Colombiaanse desserts die je geprobeerd moet hebben
» 18 redenen waarom Colombia het gelukkigste volk ter wereld heeft
» Hoe krijg ik een Colombiaans paspoort?
» Help! Ik krijg bezoek uit Colombia, wat moet ik regelen?