Jorge Eliécer Gaitán is geboren op 23 januari 1898 in Bogotá. Hij was een advocaat en politicus. Gaitán werd door zijn tegenstanders ook wel “El Negro” genoemd vanwege zijn donkere huidskleur en eenvoudige afkomst. Over zijn exacte geboortejaar zijn er veel onduidelijkheden. Sommige bronnen noemen dit 1898, andere weer 1903.
Carrière
Populariteit
Omdat hij uit een arm gezin kwam, en veel op kwam voor de mensen van zijn arme afkomst, werd hij zeer populair bij de ‘arme klasse’. Gaitán was een populistisch politicus die soms demagogie verweten werd. Zijn bekende werkwijze was ‘retoriek’. In 1945 verklaarde hij voor het eerst dat hij als onafhankelijk kandidaat mee zou doen aan de presidentsverkiezingen. 
Helaas gooide hij zijn eigen glazen in, want door deze uitspraak verdeelde hij de stemmen onder het liberale electoraat. Hierdoor gingen de verkiezingen verloren aan de conservatieve Mariano Ospina Pérez. In februari 1948 organiseerde Jorge Eliécer Gaitán in Bogotá de Mars van Stilte om te protesteren tegen het politieke geweld in de burgeroorlog, die bekend staat als ‘La Violencia’. In deze Mars van de Stilte sprak Gaitán de smeekbede uit: “Wij vragen wij u, geachte president, alleen de verdediging van het leven, omdat dat het laatste is wat een volk kan verliezen.”
Het einde van Jorge Eliécer Gaitán
Gaitán arriveert vroeg in de morgen van 9 april in zijn eigen huis. Hij had zojuist een zaak winnend afgesloten was was in opperbeste stemming. Hij keerde terug naar kantoor omstreeks 09:00 uur waar hij zich bezighield met politieke kwesties. Jorge Eliécer Gaitán ging lunchen met Plinio Mendoza Neira. Andere sympathisanten zouden ook even aanschuiven, en ook een journalist was hierbij aanwezig. Toen ze uitgegeten vertrokken ze uit het restaurant. Onderweg naar de uitgang werden ze verrast door een man die alleen verscheen en direct verscheidene kogels afvuurde op Gaitán. Gaitán viel op de grond en was op slag dood.
Op 9 april 1948 werd Gaitán vermoord. Een woedende menigte vermoorde diezelfde dag nog de vermoedelijke dader Juan Roa Sierra. De massa nam het centrum van de stad in, opende de gevangenissen, en viel overheidsgebouwen aan. De politie en leger probeerde deze ongestructureerde en onverwachte rellen in te dammen maar wist niet waar te beginnen. Ze zetten tanks en mitrailleurs in. In Bogotá werden honderden gebouwden vernield en in brand gestoken. Er kwamen honderden, maar andere oude bronnen vermelden, zelfs duizenden mensen om. De ordeverstoring en woede was zo groot dat dit spontaan oversloeg naar andere steden en uiteindelijk zelfs het gehele land.
De moordenaar
De vermoedelijke moordenaar rende het gebouw uit, zijn hoofd schuin verborgen houdend. Hij moest letterlijk rennen voor zijn leven vanwege de woedende menigste die achter hem aan zaten. Politieagent Jiménez pakt de moordenaar op en sluit hem en zichzelf op tegen de woedende menigte. Jiménez vraag de moordenaar: “Waarom heb je Gaitán vermoord?”
De moordenaar zegt “Er zijn krachtige zaken die spelen, Maagd Carmen, red mij alstublieft”. De menigte was echter veel te krachtig en maakt de gevangenisdeur open en grijpt de moordenaar van Gaitán.
De man wordt door de straten van Bogotá gesleept als een kadaver. Zijn naakte lichaam wordt later gevonden op het Bolivar Plein (foto). Zijn gezicht was verwoest met een baksteen en lichaam was verminkt. Een toeschouwer genaamd Gabriel Restrepo vond zijn kleding en in de binnenzakken van zijn kleding vond hij diverse papieren (foto).
Op die manier kon de naakte vermoorde man geïdentificeerd worden als Juan Roa Sierra. Onderzoeken zouden later uitwijzen dat Juan Roa Sierra mentaal ziek was. Hij kwam uit een arm gezin en een aantal van zijn broeders en zusters waren ook mentaal ziek.
De diepte in
We gaan nog even de diepte in, vanwege het ongeloof in de zaken die er zich op dat moment afspeelden in Colombia. Na de dood van Jorge Eliécer Gaitán ontstonden er diverse complot-theorieen rondom de moord. Zoals: Hoe kan Juan Sierra het gedaan hebben? Hij had geen pistool en kon al helemaal niet schieten, Heeft Fidel Castro er niets mee te maken? Of de CIA? Wie hebben er nog meer te maken met de dood? Ook Scotland Yard werd uitgenodigd maar kon geen uitsluitsel geven.
Snelcursus molotov cocktails maken via radio
Radio Estación Últimas noticias kreeg lucht van de moord en zond het volgende bericht via de radio uit.
“Últimas Noticias con ustedes. Los conservadores y el gobierno de Ospina Pérez acaban de asesinar al doctor Gaitán, quien cayó frente a la puerta de su oficina baleado por un policía. ¡Pueblo, a las armas! ¡A la carga! A la calle con palos, piedras, escopetas, cuanto haya a la mano. Asaltad las ferreterías y tomaos la dinamita, la pólvora, las herramientas, los machetes …”
“We delen het laatste nieuws met u. De conservatieven en de Ospina Pérez regering heeft zojuist Dr. Gaitán vermoord. Een politieagent loste het schot. Mensen, bewapen uzelf! Aanvallen! Ga de straten op met stenen, knuppels, geweren of wat er in uw omgeven ligt om mee te slaan. Breek in bij winkels om dynamiet, magazijnen voor wapens, en machetes te verkrijgen”.
Enkele minuten later kreeg je via de radio live instructies “Hoe maak ik een Molotov cocktails in een paar minuten”. De mensen waren letterlijk gek geworden en gek gemaakt door elkaar en door de media. Iedereen haasten zich naar het centrum. Er verzamelde zich een menigte bij Clinica Central, het hospitaal waar Gaitán uiteindelijk overleed. Rond 13:20 uur hoorde President Ospina van de moord en riep een raad bijeen. Dit moest snel gebeuren want buiten was het een dodelijke chaos geworden. Het paleis werd bekogeld met stenen, en stoeptegels. Auto’s en bussen werden in brand gezet. Enkele uren later escaleerde het geweld zich in Medellín, Ibagué en Barranquilla.
De leiders van de Liberale partij van Gaitán besloten hierop snel actie te ondernemen door Darío Echandía aan te stellen als vervanger voor Gaitán, maar dit mocht niet baten. De menigte probeerde toegang te verkrijgen tot Casa de Nariño maar werden daar geconfronteerd met de aanwezigheid van het leger. Vele mensen werden vermoord. Kantoren van ministeries en krantenuitgeverij El Siglo werd in brand gestoken. Vooral de wijk San Victorino had het zwaar te verduren. De burgers bewapende zichzelf met pijpen, haken, stalen staven, bijlen, zagen en machetes. Sommige politieagenten liepen mee, kwaad omdat zij geen orders kregen. Vervolgens schakelde men de elektriciteit uit in de probleemwijken om het geweld in te dammen. In totaal werden er 157 gebouwen vernield, 103 van deze waren totaal onbruikbaar verklaard.
Volgens officiële cijfers zijn er tijdens deze rellen meer dan 600 mensen overleden en meer dan 450 ziekhuisgewonden. Volgens onofficiële cijfers zijn de aantallen van doden en gewonden (veel) meer. Jorge Eliécer Gaitán is vandaag de dag terug te vinden op het biljet van de Colombiaanse Peso.