Colombiaans.nl
  • Het laatste nieuws uit Colombia
  • Nederlander in Colombia
  • Travel
  • Politiek
  • Economie
  • Sport
  • Entertainment
Colombiaans.nl
  • Het laatste nieuws uit Colombia
  • Nederlander in Colombia
  • Travel
  • Politiek
  • Economie
  • Sport
  • Entertainment
Colombiacolumn Nico VerbeekHet laatste nieuws uit ColombiaMaatschappij

Die andere pandemie – Spaanse Griep in Boyacá

by Colombiaans.nl 4 mei 2020
4 mei 2020

DOOR: NICO VERBEEK

Het departement van Boyacá, geboorteplaats van talrijke illustere Colombianen, zoals wielrenner Nairo Quintana, is een van de regio’s van Colombia die het minst aantal besmettingen met het corona-virus hebben gehad. Tot het weekend van 1 en 2 mei waren er slechts 46 besmettingen en één sterfgeval. Precies 102 jaar geleden was het helemaal anders en ging Boyacá juist zwaar gebukt onder die andere pandemie, waar veel over wordt geschreven en gefilosofeerd in deze donkere dagen van epidemische ziektes: de Spaanse Griep van 1918-1919.

Ik vond een interessant historisch onderzoek, uitgevoerd door het Museum van de Geschiedenis van de Gezondheid in Tunja, dat voor het eerst bewijst dat Boyacá, wat Colombia betreft, na hoofdstad Bogotá, het zwaarst werd getroffen door de Spaanse Griep. Het onderzoek is gebaseerd op een uitgebreide speurtocht in de overlijdensregisters van tientallen parochies in het departement. Meer dan 100.000 overlijdensregisters werden geraadplaagd in de periode van 1912 tot 1927.

De Spaanse Griep kwam, in oktober 1918, Boyacá binnen over de autoweg: het waren de voerlui, de wagen- en karbestuurders die de infectie meebrachten vanuit Bogotá. De pandemie verspreidde zich via de Carretera Central del Norte over alle 105 gemeentes van het departement, waarbij vooral de hoger gelegen gebieden relatief zwaar werden getroffen.

Tussen 1918 en 1921 werden 28.708 sterfgevallen geregistreerd, waarvan 3.781 met de diagnose van griep, en van dit aantal vond 52,2 procent plaats in 1918. De bevolking van Boyacá bedroeg op dat moment 586.000 inwoners – Colombia telde in die periode ongeveer 5 miljoen inwoners, nu tien keer zoveel. Er waren 2.019 sterfgevallen in de maanden oktober en november 1918, een gemiddelde van 4,8 per duizend inwoners.

Een interessant resultaat van het onderzoek is de relatie die het aantoont tussen het risico te sterven aan de pandemie en de hoogte van de gemeente waar de slachtoffers van de griep wonen. Hoe hoger het aantal meters boven zeeniveau, hoe groter het aantal slachtoffers van de Spaanse Griep. De kans om te sterven nam vooral toe vanaf een hoogte van 2000 meter. Dit resultaat suggereert dat de hoeveelheid zuurstof die beschikbaar is, een rol speelt bij de vatbaarheid voor de griep.

De verwoestende gevolgen van de pandemie voor de bevolking van Boyacá hadden ook te maken met de tekortkomingen in de gezondheidszorg en met de slechte hygiënische omstandigheden. De meeste inwoners van het departement waren straatarm en woonden bovendien met veel te veel personen in één woning, twee factoren die bijdroegen aan de mortaliteit van de pandemie.

De toegang tot de gezondheidszorg was beperkt. In 1916 hadden slechts 25 gemeentes in Boyacá een ‘medisch centrum’ (ziekenhuis is een te groot woord), en bovendien waren ze allemaal afhankelijk van de vrijwillige giften van de zogenaamde ‘Comités van Liefdadigheid’.

Volgens het onderzoek was, behalve de hoogte van de gemeentes waar de personen woonden, de leeftijd ook een bepalende factor. In vergelijking met andere gebieden in Colombia en in de wereld, vond er in Boyacá een grotere sterfte plaats in de leeftijdsgroep van twintig tot veertig jaar. Die was zelfs groter in deze leeftijdsgroep dan onder minderjarigen van vijf jaar en onder volwassenen van ouder dan zestig jaar, normaal gesproken de groepen die het meest kwetsbaar zijn voor de besmettelijkheid van dergelijke virussen.

Het lokale dagblad La Linterna beschreef de gevolgen van de Spaanse Griep in de veschillende gemeentes van Boyacá en vooral in de hoofdstad Tunja. Een journalist van de krant zag ‘het pijnlijk treuren van de arme arbeiders die van de ene op de andere dag verrast worden door de dood (…) In Oicatá worden de kadavers op straat achtergelaten, want niemand wil of durft ze te begraven. In Combita zijn er dagen van tien dodelijke slachtoffers, in sommige huizen woont helemaal niemand meer…’

Ook was er nog veel onkunde over de manier waarop een epidemie zich kon verspreiden en ook hielpen de culturele gewoontes niet mee. Op 8 november 1918, een marktdag, op het hoogtepunt van de pandemia, organiseerde bisschop Eduardo Maldonado een grote processie door de straten van Tunja, waarin werd gebeden ‘dat de plaag die ons teistert spoedig moge eindigen’.

Bij de processie werden beelden meegedragen van Christus, van San Antonio, patroonheilige van de zieken, en van San Roque, de beschermheilige van de epidemieën. De tocht ging langs het Parque Pinzón, de Plaza Bolívar, het Parque de los Mártires, de uitrit naar Bogotá en opnieuw terug via de Heuvel van Santo Domingo.

De processie werd vergezeld door een koor van gevangenen die in de buurt waren geweest van een Venezolaan die was overleden aan de gevolgen van ‘een flinke griep’. Zoals te verwachten was in deze vrome stad, werd de processie massaal bezocht en zorgde die ervoor dat de godsvrucht van de inwoners van Tunja toenam, maar ook de tragiek van het leven én de besmetting van de Spaanse Griep…

Over Nico

Nico woont in al vele jaren in Medellín. Hij geeft Nederlandse les aan Colombiaanse burgers en is schrijver. Hij schreef onder andere de boeken: Het kartel van de narcos, Eigen doelpunt en De wrekers van Medellín.
Reacties: info@colombiaans. nl

Volg ons op social media!

Wil je niets missen? Krijg jij geen genoeg van Colombia? Volg ons dan via onderstaande kanalen. Wil je als eerste een notificatie op jouw telefoon krijgen? Stuur ons dan een bericht en jouw nummer wordt toegevoegd aan onze database.






* Met het doorgeven van jouw nummer ga je akkoord dat we je gratis berichten via Whatsapp sturen die te maken hebben met Colombiaans.nl, onze diensten, advertenties en producten.

Verbeek schreef onder meer onderstaande boeken

Lees ook

» Alles over Simon Bolívar
» Geen tweede kans voor deze Colombiaanse narco
» Colombiaans.nl – exclusive Andrés Escobar – De Kronieken van een Heer
» Openingswedstrijd Copa America in teken van Andrés Escobar
» 22e sterfjaar van Andrés Escobar
» De moord op Colombiaanse minister Lara, vandaag 35 jaar geleden» Colombia en Venezuela, op de grens van oorlog… in 1987
» Honderd jaar Spaanse griep in Colombia

» Gabriel García Márquez en de bananenstaking
» Mijn naam is Juan Pablo alias Sebastián Marroquín, zoon van Pablo Escobar

Gerelateerde berichten

Colombiaans international James naar PSV?

27 juni 2022

Colombiaans.nl kondigt groot feest aan vanwege 10-jarig bestaan

24 juni 2022

Interview Colombiaanse voetballer Luis Sinisterra

21 juni 2022

Colombia kiest oud-guerillastrijder Petro tot president van Colombia

20 juni 2022

Netflix komt met meerdere Colombiaanse series

5 mei 2022

Hoe vier je Pasen in Colombia?

17 april 2022

Colombiaans oud-international Freddy Rincon overleden

14 april 2022

Review boek De Pizarro’s

3 april 2022

Colombiaanse film Encanto wint Oscar voor Beste Animatiefilm

28 maart 2022

Los Cafeteros mag blijven hopen op WK dankzij...

25 maart 2022

reizen naar colombia

Zoeken

BOEK-COLOMBIAANSE-DANSGROEP-AIRES-COLOMBIANOS

Exclusieve verhalen

  •  Armero.. en de wond van 35 jaar oud
  •  Ciudad Perdida
  •  Copa America 2001
  •  Embera indianen
  •  La Violencia
  •  Muisca indianen
  •  Muziek en dans
  •  Mythen en legenden
  •  Nico Verbeek: Van Macondo tot Medellín
  •  Villa De Leyva
  •  Las Lajas: De witte kerk
  •  De lugubere geheimen van Colombiaanse gevangenis La Modelo
  •  De duistere kant van ex-president Uribe
  •  La Gaitana
  •  Hoe je jouw 15e verjaardag viert in Colombia, de Quinceañera
  •  Andrés Carne de Res: een visueel staaltje smakelijke marketing
  •  Mijn naam is Juan Pablo alias Sebastián Marroquín, zoon van Pablo Escobar
  •  Andrés Escobar – De Kronieken van een Heer

Vrienden van Colombiaans.nl

Go2Colombia.nl
BLU Tulips’s Relocation
Latinonet

Privacy Beleid
Cookies

Invloedrijke personen

  •   Álvaro Uribe
  •   Clara Rojas
  •   Fernando Botero
  •   Gabriel García Márquez
  •   Griselda Blanco
  •   Iván Duque Márquez
  •   Íngrid Betancourt
  •   Juan Manuel Santos
  •   Jorge Eliécer Gaitán
  •   Pablo Escobar Gaviria
  •   Simón Bolívar
  •   Tanja Nijmeijer

Travel

  •  Colombiaans.nl start reisbureau!
  •  Reisbureau Go2Colombia.nl
  •  48 uur in Santa Marta
  •  48 uur in De Koffiedriehoek
  •  Het Caribisch gebied
  •  Het binnenland
  •  De jungle
  •  Colombiaans reizen
  •  Koffiedriehoek

Volg ons op Insta

  • Vaders, moeders, opa
  • Jazeker! Onze vrienden van @go2colombia.nl hebben hem zojuist gelopen! Moe maar voldaan zei Jan Willem:”Ciudad Perdida, een 4 daagse wandeling
  • Het eerste doelpunt van een Colombiaan in een klassieker is een feit. - Luís Sinisterra maakt de 0-1 voor Feyenoord
  • Met wie zou jij een dansje doen? @go2colombia.nl
  • Ons wordt de laatste tijd veel gevraagd, wanneer er weer een feestje komt. Nou, laten we die bal bij jullie
  • Mooi hoe muziek kan verbroederen. J Balvin en Ed Sheeran maken niet 1 maar 2 songs samen! - Sigue -
  • ❤️Nieuwe logo van Colombiaans.nl - Jullie hebben gestemd! Met jullie hulp is dit nieuwe logo tot stand gekomen, muchas gracias
  • Los Cafeteros mag blijven hopen op WK dankzij winstpartij - Colombia heeft gisteren Bolivia billenkoek gegeven. Veel tijd om te
  • Aandacht voor Colombiaanse film in Filmmuseum Eye in Amsterdam Aanstaande woensdag organiseert het Eye Filmmuseum in Amsterdam een heuse Colombiaanse
  • Als je weet dat Colombia vannacht moet spelen, moet Winnen en het niet eens in eigen hand heeft om het
  • Baby, Baby, Baby ohhhh... Je kent het gevoel wel… Hoera! Je krijgt een kindje, felicidades. Je bent eigenlijk net bekomen
  • Weet je al wat je vandaag gaat eten? Of heb je juist net het eten op? Hoe het ook zij,
  • Colombiaanse taal en gewoontes deel 1 - Even snel een koffie of paseo doen? Ken jij deze gewoontes? Er zijn
  • Vraag: - Via welke dienst luister jij het meeste muziek of podcasts? Spotify of Soundcloud. ❤ = Spotify = SoundCloud
  • Minister President Mark Rutte praat met president Duque - Gisteren ontving minister president Rutte de president van Colombia Ivan Duque.
  • Colombia niet naar het WK - Colombia won vannacht met 1-0 maar Perú ook. Dus eindigde Los Cafeteros 6e en
  • Colombiaanse film Encanto wint Oscar voor Beste Animatiefilm - Wat een mooi nieuws! Dat Will Smith Chris Rock een mep
  • Samen met een mooi aantal accommodatie-eigenaren in Colombia hebben we een laatste selectie gemaakt van de beste namen. Dit is
  • WK Kwalificatie 2022: Colombia speelt nog 2 finales - In de meest spannende groep strijdt Colombia vannacht om 00.30 tegen
nieuws uit Colombia Bij Colombiaans.nl lees je het laatste nieuws uit Colombia. Colombiaans.nl publiceert nieuws, actualiteiten, exclusieve verhalen en achtergrondinformatie uit Colombia
Adverteren?
Informatie en voorwaarden adverteren

Telefonisch contact?
Bel gerust

Disclaimer
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Linkedin
  • Youtube
  • Email
  • RSS
Footer Logo

©2022 Colombiaans.nl - Nieuws, actualiteiten en exclusieve verhalen uit Colombia

Ontwerp & ontwikkeling ColoMedia.nl


Back To Top
Colombiaans.nl
  • Het laatste nieuws uit Colombia
  • Nederlander in Colombia
  • Travel
  • Politiek
  • Economie
  • Sport
  • Entertainment
©2022 Colombiaans.nl - Nieuws, actualiteiten en exclusieve verhalen uit Colombia

Ontwerp & ontwikkeling ColoMedia.nl
Posting....
Like ons

Si! We hebben je hard nodig!

Wil je op de hoogte blijven van nieuws en achtergrondverhalen uit Colombia?
Like ons dan!
Heb je ons al geliked? Klik op de knop ‘Sluiten’