Na decennia van geweld lijkt het eindelijk beter te gaan met Colombia. Het land herstelt van een slepend conflict tussen de overheid en de verschillende guerrillagroeperingen. De economische groei belooft veel goeds voor de toekomst, maar het land zal de komende tijd zijn handen vol hebben aan het reïntegreren van de vele guerrillastrijders die hun geweer aan de wilgen hebben gehangen.
La Violencia, zoals de decennia-lange periode van extreem geweld in Colombia wordt genoemd, lijkt definitief tot het verleden te behoren. Sinds de Colombiaanse overheid en de FARC, ’s lands voornaamste rebellenbeweging in 2012 vredesbesprekingen zijn begonnen is er schot in de zaak gekomen. Afgelopen december kondigde de FARC een eenzuidig staakt-het-vuren af, waarop de Colombiaanse president Santos vorige week besloot om de bombardementen op FARC-gebied – één van de voornaamste wapens van het regeringsleger tegen de guerrillas – tot nader order te stoppen.
Minder moorden
De teruglopende moordcijfers bevestigen de opwaartse maatschappelijke trend in het Zuid-Amerikaanse land, waar het aantal moorden in 2013 met bijna 10 procent daalde, en in 2014 met een indrukwekkende 18 procent. Volgens een rapport van de Colombiaanse overheid is daarmee een omslagpunt bereikt: er overlijden jaarlijks meer Colombianen tijdens culturele en sportevenementen dan in gewapend conflict. Hoewel dat de nodige vragen oproept over de veiligheidsmaatregelen rondom festiviteiten in Colombia – het land kampt namelijk nog steeds met één van de hoogste moordcijfers ter wereld – staat het als een paal boven water dat de vooruitgang groot is.
Puinruimen
Nu de veiligheidssituatie snel verbetert is het zaak om het maatschappelijk puin te ruimen dat een decennialang conflict heeft nagelaten. Dat gebeurt deels al door van Colombiaanse steden als Bogotá aantrekkelijke hotspots voor het internationale bedrijfsleven te maken, zo openden bedrijven als Google, Facebook en Microsoft de afgelopen jaren kantoren in de hoofstad. Waar andere Latijns-Amerikaanse economieën momenteel haperen zet Colombia consequent sterke groeicijfers neer, de snelle groei van de middenklasse trekt een steeds groter deel van de bevolking uit de armoede.
Yogaleraar
Maar met economische groei alleen zal Colombia er niet bovenop komen, hoe zit het met de grote groepen mensen die als lid van één van de guerrillabewegingen de meest gruwelijke daden hebben begaan, en met de getraumatiseerde overlevenden van dat geweld? De burgeroorlog heeft diepe sporen achtergelaten in de psyche van veel betrokkenen, schade die hersteld zal moeten worden wil het land zich op constructieve wijze verder ontwikkelen.
Een Colombiaanse organisatie genaamd Dunna: Iniciativas Creativas para la Paz (Dunna: Creatieve Initiatieven voor de Vrede) richt zich op het psychische herstel van getraumatiseerde strijders én hun slachtoffers. Oud-soldaten van facties die elkaar vroeger naar het leven stonden, volgen er nu zij aan zij yogalessen die ze helpen met het verwerken van hun oorlogstrauma’s. Voor de voormalige strijders, die door het doorleefde oorlogsgeweld vaak kampen met depressies en angststoornissen is yoga een manier om weer normaal mee te draaien in de maatschappij.
Verschillende oud-guerrillas zijn na het afmaken van de cursus begonnen aan een opleiding tot yogaleraar. Eén van hen is Edifrando Valderrama Holguin (28), die op zijn twaalfde werd ingelijfd bij een doodseskader van de FARC. Na zelf de rustgevende effecten van yoga aan den lijve te hebben ondervonden, hoopt hij als yogaleraar meer veteranen te kunnen helpen bij hun reïntegratie in de maatschappij. Want wie weet nou beter wat een getraumatiseerde soldaat doormaakt dan een gerehabiliteerde veteraan?