Íngrid Betancourt Pulecio is van origine een Frans-Colombiaanse politicus die werd geboren op 25 december 1961 in hoofdstad Bogotá. Ze groeide voornamelijk op in Parijs waar haar vader destijds Colombia vertegenwoordigde bij UNESCO.
Betancourt was lid van de Colombiaanse senaat van ’98 tot 2002. Met haar tweede echtgenoot richtte ze in 1996 de politieke partij Pardido Verde Oxigeno op. Ze was op weg de eerste vrouwelijke president van Colombia te worden. Maar toen werd ze ontvoerd in 2002 door de FARC. Een maand na haar ontvoering overleed haar vader aan een hartinfarct.
De ontvoering van Íngrid Betancourt
Betancourt was ondertussen lid van de Colombiaanse senaat. In aanloop van de presidentsverkiezingen van 2002 besluit zij tot een dialoog met het communistische FARC. Ze had een gesprek met vertegenwoordigers van de FARC en riep op tot het staken van de ontvoeringen die de FARC de laatste tijd zoveel deed, om inkomsten te genereren, of om dood en verderf te zaaien. Een week later werd Betancourt zelf ontvoerd.
Op 23 februari 2002 wordt Betancourt samen met haar campagneleidster Clara Rojas ontvoerd bij een checkpoint van… juist ja, de FARC. Ze waren vooraf nog door autoriteiten duidelijk gewaarschuwd om vooral niet af te reizen naar ook maar de grens van de FARC-gebieden. Clara Rojas kreeg de kans om terug te keren naar haar familie maar bleef loyaal aan Íngrid.
Ontsnapping
In 2007 sijpelde het nieuws door dat Betancourt geprobeerd had maar liefst vijf keer te ontsnappen. Op 28 april 2007 werd ze voor het laatst gezien door een medegevangene, die het wél lukte te ontsnappen. Later dat jaar op 29 november verschenen er diverse video’s waarop Betancourt samen verschijnt met andere gegijzelden, zoals onder meer de Colombiaanse senator Eladio Perez, politici, militairen en drie Amerikanen. De dag daarop gaf de FARC een buitgemaakte brief van haar openbaar. Hierin schreef ze dat ze er niet goed aan toe was.
Operatie Jaque
Operatie “Schaakmat” zoals Jaque in het Nederlands heet, was opgezet door de Colombiaanse militairen en was bedoeld om 15 gevangenen te bevrijden. Op 2 juli 2008 bevrijdde het Colombiaanse leger Betancourt en de zojuist genoemde gegijzelden. Ze werden uit het district Guaviare gevlogen. Het leger was onopgemerkt al meer dan een jaar binnengedrongen tot de FARC en had zich op een slinkse manier geïnfiltreerd.
Hoe Betancourt vrij kwam
Dit lijkt een typisch gevalletje van Colombiaanse communicatie. Of eigenlijk het tekort daaraan. Waar het op neer kwam was eenvoudigweg de lokale commandant wijsmaken dat de gijzelaars per helikopter naar een andere locatie gebracht moesten worden. Echter, de helikopter werd bestuurd door iemand van het Colombiaanse leger. Wanneer ze eenmaal in de lucht waren werden de bewakers van de gijzelaars vakkundig overmeesterd.
Bevrijding in scene gezet?
Een dag later kwam een Zwitserse radiostation met het nieuws dan de reddingsactie in scene zou zijn gezet. Het radiostation genaamd RSR deelde mede dat twee FARC-leden geld ontvangen zouden hebben, en niet zo’n lullig bedrag ook, om de gevangenen vrij te laten. Er zou zo’n 20 miljoen dollar zijn betaald.
De toenmalig minister van Defensie Juan Manuel Santos ontkende elke aantijging of vorm van betaling en liet daarop een video zien van de bevrijdingsactie. Echter op 10 maart 2009 werd er door Noel Saez, een Frans Consul in Colombia, opnieuw beweerd dat er smeergeld is betaald om de 15 gevangenen vrij te krijgen. Bekijk hier de complete plan en film voor Operacion Jaque.
Schadevergoeding
In juni van 2010 eiste íngrid Betancourt een forse schadevergoeding van de Colombiaanse regering van maar liefst 5 miljoen euro (toen 12,5 miljard COP). Dit voor de inkomens- en psychische schade die de ontvoering haar en haar familie zou hebben gekost. De autoriteiten waren stomverbaasd dat zij dit eisten. Toen dit uitlekte in de media werd er door het volk met veel verontwaardiging gereageerd. Hierop maakte Betancourts advocaat Gabriel Devis bekend dat er zou worden gezocht naar een “soort compensatiemodel”.
Íngrid niet bij iedereen geliefd
Íngrid Betancourt werd niet bepaald door iedereen op handen gedragen. Er werd weleens verteld dat zij probeerde “Colombia, beter te maken”, om er vervolgens zelf een beetje beter van te worden. Door ontvoerders en veel lotgenoten wordt ze zeer geminacht en afgedaan als een ‘rare buitenlandse’. Zij heeft het uiteraard nooit uitgesproken, maar boze tongen en betrouwbare bronnen beweren dat zij zich meer thuisvoelde in Frankrijk dan in Colombia. Vandaar dat Nicolas Sarkozy zich een tijd intensief heeft ingezet voor haar vrijlating, terwijl hij de andere gijzelaars niet eens benoemde.
Haar boek
Betancourt schrijft in haar boek genaamd ‘Zelfs aan stilte komt een eind’ over een indrukwekkende, spannende en ontroerende periode. Deze duurde van 23 februari 2002 tot 2 juli 2008. In verklaringen en boeken/biografieën van haar medegevangenen werd Betancourt meermaals aanduid als ‘Bitch’. Betancourt is ook zelfkritisch en noemde zich ‘een bourgeois in de jungle’. Íngrid is niet bepaald geliefd omdat zij zich erg brutaal gedroeg tijdens haar gevangenschap. Herhaaldelijk zelfs, zodat zij juist geen straf krijgt maar juist haar medegevangenen. Dat zette kwaad bloed. Zelfkritisch als ze is zag ze zichzelf ook veranderen in iemand “die ze eigenlijk niet mocht”.
De verbreking van een vriendschap
Haar partner ‘in crime’ Clara Rojas was helemaal klaar met Íngrid. Clara gaf haar de schuld van alle ellende, terwijl het Clara Rojas juist was, die überhaupt een keuze voor vrijheid kreeg. Rojas zelf werd uitgekotst door de medegevangenen omdat ze zwanger bleek te zijn van een FARC-strijder.
Media
- Boek – Zelfs aan de stilte komt een eind. Mijn jaren van gevangenschap in de jungle van Colombia
- Boek De brieven aan mijn moeder
- Boek íngrid Betancourt, de vrouw die president wilde worden – Onze eigen Nico Verbeek
- Tv als gast – Oprah Winfrey show
- Serie – Operacíon Jaque