Volgend jaar woon ik 10 jaar in Colombia. Hoe langer ik er woon, hoe minder ik van dit land snap. Het is onmogelijk om de geschiedenis van Colombia samen te vatten in één artikel. Er zitten meerdere kanten aan hetzelfde verhaal en bovendien is het gewoon ontzettend complex. In dit artikel beschrijf ik hoe meerdere keren per week een massamoord in Colombia plaatsvindt.
Door: Floor Veer
Cocaïne handel en rest
Het is belangrijk om te weten dat Colombia nog altijd de grootste cocaïne exporteur ter wereld is. Om deze handel onder controle te houden worden de productieregios en de handelsroutes bewaakt. De productie en handel vindt zich buiten de grote steden af waar de overheid niet overal tegelijk kan (of wil) zijn. Door grof geweld in te zetten blijven de routes paradoxaal genoeg veilig. Voor de mensen die met de handel betrokken zijn dan. Voor de rest van de Colombianen levert het grote angst en onveiligheid op.
Maar het geweld rondom de cocaïne handel is niet het enige conflict in Colombia. Generaties lang woedde er een ´intern conflict´ wat meer dan 250.000 dodelijke slachtoffers tot gevolg had. En ook 7 miljoen ´desplacados´, mensen die vanwege dat conflict niet meer kunnen wonen, waar ze origineel vandaan komen of graag zouden willen wonen. Het is de grootste groep interne vluchtelingen ter wereld, heb ik weleens begrepen.
Dit conflict kende ook weer meerdere spelers. De guerrilla’s, waarvan de FARC de bekendste maar niet de enige is, die vochten (en vechten) voor een eerlijkere verdeling van land en welvaart. De overheid, die overwegend rechts is, grotendeels al jaren bestaat uit dezelfde politieke elite en zeker niet vies is van (grootschalige) corruptie. Uit deze twee partijen ontstonden weer andere groepen zoals de paramilitairen die officieel op eigen conto handelden, maar officieel ook werden ingezet om de vuile klusjes van het leger op te knappen.
Met de FARC werd in 2016 een vredesakkoord gesloten door toenmalig president Santos. Huidige president Duque wil er niks van weten.
En nu laait het geweld weer op
Toch was het enige tijd wat rustiger in de voorheen zo gevaarlijke gebieden. Het geweld is nooit weg geweest. Maar het was minder dan toen het echt bloedig was. Alhoewel…. In de afgelopen vier jaar werden ruim 1.000 sociale leiders vermoord. Dat zijn mensen die zich inzetten voor sociale gerechtigheid. De moorden zijn absurd. Overdag, in hun eigen huizen. Ik schreef er voor de Wereldwijven dit artikel over. En ook de laatste maanden is het keer op keer raak.
President Duque spreekt van ´collectieve moord´. Dat klink een stuk aardiger dan wat er in de volksmond gebruikt wordt, massacre, een slachting. Alleen al in de tweede helft van augustus kwamen er bij 20 massamoorden 86 jongeren om het leven. Zij zijn ongeveer de helft van alle slachtoffers. Gewapende groepen die lukraak om zich heen beginnen te schieten. De teller staat voor 2020 op het moment van schrijven op bijna 50 massamoorden. Het is een bizarre gewaarwording om meerdere malen per week massacre in de krantenkoppen terug te zien.
David Estrada Larrañeta
Angst zaaien is zwijgen oogsten
Het doel lijkt mij angst zaaien, want bange mensen houden hun mond. En mensen die hun mond houden brengen je handel niet in gevaar. Maar zoals ik al aangaf is het probleem ontzettend complex en er zouden zomaar meer redenen kunnen zijn dat de massamoorden juist nu weer oplaaiden. Als paal boven water staat dat in de gebieden waar excessief geweld de orde van de dag is, er voor de bevolking ook maar weinig alternatieven zijn. Er is vaak groot gebrek aan fatsoenlijke infrastructuur, scholen, zorg, werkgelegenheid. Terwijl er een overschot is aan criminaliteit en corruptie. Overigens geldt dat weer niet per se uitsluitend voor buiten de grote steden. Ook in arme wijken van de grote steden zie je dezelfde angst en terreur.
De stem moet ergens anders vandaan komen?
Afgelopen zondag (30 augustus) gebeurde er iets bijzonders. Un canto por Colombia, een lied voor Colombia, kwam in actie. Dit platform werd al eerder in gezet maar nog nooit zo groot. Honderden artiesten kwamen virtueel bij elkaar in een ´Live uitzending´ die door meer dan 3 miljoen (!) mensen bekeken werd.
De oproep was duidelijk: ´Dit kan niet langer zo doorgaan´. Zolang we vanwege corona de straat niet op kunnen om te protesteren, moeten we op deze manier aandacht vragen. Maar in zekere zin had op deze manier solidariteit uitstralen nog meer impact dan een mars. Dat kwam ook door de verscheidenheid aan artiesten en aan mensen die op andere manieren een bijdrage deden. Oud FARC-leden die hun verhaal deden, maar ook het verhaal van de moeders die hun zoons verloren hadden door het geweld van de FARC. Vrouwen die door gewapende mannen verkracht zijn en daarover vertelden, maar ook cabaretiers die een bijdrage leverden.
“Zolang er muziek is, is er hoop”, zei een Colombiaanse buurvrouw ooit tegen mij. Hopelijk heeft dit artikel je kunnen vertellen hoe complex Colombia is en hoe er meerdere keren per week een massamoord in Colombia plaatsvindt. Die uitzending van Un Canto por Colombia was lang. Met muziek gedurende de live uitzending van 8 uur, blijf ik dan toch maar hoop houden, maar het is misschien tegen beter weten in.
DE FOTO:
De foto bij dit artikel werd belangeloos ter beschikking gesteld door de Colombiaanse fotograaf David Estrada Larrañeta. Zijn website en Instagram geven een prachtig beeld van de grote diversiteit alsmede de dagelijkse realiteit van Colombia.
Eerder…
– Nederlander in Colombia 40: Peter
– Avianca hervat nationale vluchten vanaf 1 september
– Welke Colombianen kunnen de tour de France 2020 winnen?
– Vertrek Colombiaanse spelverdelers
Over Floor
Floor Veer-van Vilsteren emigreerde in 2011 naar Colombia, na een studie rurale ontwikkeling en innovatie aan VanHallLarenstein in Wageningen. Hoewel ze aandeel heeft in een fruit exporterend bedrijf, zijn haar dagelijkse activiteiten behoorlijk divers. Ze werkt als lokaal vertegenwoordiger voor PUM, is mede-oprichtster van en schrijfster voor De Wereldwijven en is bezig met het opzetten van een duurzame kledinglijn.
Reacties: info@colombiaans. nl
Volg ons op social media!
Wil je niets missen? Krijg jij geen genoeg van Colombia? Volg ons dan via onderstaande kanalen. Wil je als eerste een notificatie op jouw telefoon krijgen? Stuur ons dan een bericht en jouw nummer wordt toegevoegd aan onze database.
* Met het doorgeven van jouw nummer ga je akkoord dat we je gratis berichten via Whatsapp sturen die te maken hebben met Colombiaans.nl, onze diensten, advertenties en producten.
