Dat het nog steeds rommelt in Colombia is een feit. Helaas weten veel mensen niet echt wat er speelt. Logisch, want de normale routes voor toeristen zijn prima te bereizen en je hoort weinig negatieve berichten van toeristen zelf. Na een trip door Colombia, is iedere toerist het er over eens; ‘Wat zijn de mensen aardig!’ ‘Wat een mooi land!’
‘Ik heb niets raars gezien, dus dan zal het toch wel meevallen hoe erg het rommelt?’ Toch valt hier een kanttekening te plaatsen en zal ik je uitleggen waarom het wel degelijk rommelt. Het land vecht nog elke tegen onder andere femicide, moorden op sociale leiders en activisten, corruptie, drugs, criminaliteit, sociale ongelijkheid en ga zo maar door.
DOOR: KIM
Het ver van mijn bed-syndroom
Een tijdje geleden schreef ik over de protesten in Colombia (het artikel: De Colombiaanse demonstraties). Iets wat mij blijft verbazen is hoe makkelijk het is om problemen van anderen van je af te laten glijden of je ogen kunt sluiten voor narigheden. Het “ver-van-mijn-bed-syndroom” noem ik het maar even. Tot op heden zijn de protesten nog steeds aan de gang, maar is de hoeveelheid mensen die hier aan meedoen sterk afgenomen.
Afgelopen donderdag gingen de studenten en docenten weer de straat op en dit leidde tot grote conflicten tussen de oproerpolitie en de protestanten. Maar ik kon zonder problemen met de bus van werk naar huis. Ik heb het nieuws even gekeken omdat er een helikopter boven mijn huis bleef vliegen, maar dat was het dan ook. Drie maanden geleden stond ik nog gewapend met mijn pannetje en pollepel op straat te protesteren.
Ik moet nu eerlijk bekennen dat ik niet meer de straat op ga. Waarom niet? Dat is een goede vraag. Ik denk toch: “Het ver-van-mijn-bed-syndroom”. Het onderwerp staat nu verder van mij af. Het is minder in het nieuws, mijn vrienden zijn afgehaakt en het heeft weinig effect gehad. De strijdlustigheid is gedoofd en zo ook de saamhorigheid. Het zijn de studenten en docenten die doorzetten om hun rechten te verdedigen en hun eisen hoor- en kenbaar te maken. En ik ben geen van beide, noch ken ik personen uit die groepen.
Dus dat maakt het voor mij minder tastbaar. Hypocriet? Absoluut. Dat gevoel van hypocrisie is een onderwerp waar ik erg mee worstel, ik wil begaan zijn (en dat ben ik ook) en het land verder helpen. Maar hoe? Soms vergeet je al die oneerlijkheden gewoon even, omdat het leven toch doorgaat. Deze innerlijke strijd is lastig, maar ik probeer op mijn manier een bijdrage te leveren door mijn observaties te delen.
Een gewaarschuwd mens telt voor twee
Vorige week werd ik na het lezen van een alarmerend nieuwsartikel weer herinnerd aan het “ver-van-mijn-bed-syndroom”. De guerrilla groep ELN kondigde het weekend van 14 februari een 72 uur durend gewapend protest aan. Deze boodschap werd verkondigd via een video boodschap en een document . De reacties waren vrij luchtig in mijn omgeving. ‘Er gebeurt toch niets in Bogotá of andere grote steden’. Ja, dus? En wat gebeurt er met de mensen die wel wonen in de gebieden waar deze groepering actief is? Ik maakte mij zorgen om wat er zou kunnen gebeuren en om de veiligheid van de backpackers. Zijn die wel goed geïnformeerd? Buitenlandse zaken gaf een matige update over de veiligheidssituatie.
Ik vond het bizar om te lezen dat eigenlijk vrijwel niemand iets had gehoord over dit gewapende protest. De kans was zeer klein dat er op de toeristenroutes iets zou gebeuren, maar het kon wel. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Vaak wordt vergeten dat Colombia ondanks het vredesakkoord met de FARC niet guerrilla-vrij is. De aanwezigheid is sterk afgenomen door de jaren heen en er zijn recentelijk in de grote steden weinig tot geen terroristische acties geweest. De meeste inwoners of toeristen merken hier dus eigenlijk niets van. Maar dat jij of ik het niet direct merken, wilt niet zeggen dat het er niet is.
Wat is de ELN?
Wat is de ELN? Ik had zeker eerder gehoord van het Nationaal Bevrijdingsleger (Ejército de Liberación Nacional of ELN), maar ik wist niet dat hun aanwezigheid nog voor veel problemen zorgt in bepaalde gebieden. Na het lezen van het nieuwsartikel ben ik gaan googelen om een beter beeld te krijgen van de situatie en waar deze groepering nou eigenlijk voor staat.
De ELN is sinds 1964 actief en werd opgericht nadat de Liberale – en Conservatieve Partij van Colombia een pact sloten (het Nationale Front) om de aanwezigheid van de centrale overheid in het land weer te herstellen en de macht van politieke partijen tegenover de militaire sector te vergroten. Dit vormde een prikkel voor groepen, die zich niet door de twee grote partijen vertegenwoordigd voelden, om zich aan te sluiten bij een gewelddadige groepering, zoals de ELN en later ook de FARC. De primaire activiteiten van de ELN zijn aanslagen op militair personeel, politieagenten, leden van de economische elite en de militaire infrastructuur.
In januari 2019 heeft een autobom in Bogotá de dood van 22 kadetten van de politieacademie veroorzaakt. Daarnaast heeft de ELN ook aanslagen gepleegd op burgers. Net zoals andere guerrillabewegingen in Latijns-Amerika verwerft de ELN inkomsten door het afpersen en belasten van bedrijfseigenaren (klein en groot) en het ontvoeren van relatief welgestelde burgers. In de gewelddadige periode tussen 2000 en 2007 zijn 153 gijzelaars door de ELN vermoord. In totaal hield de ELN in deze periode ruim 3000 mensen gegijzeld. Zo waren ook in juni 2017 de Nederlandse programmamaker Derk Bolt en zijn cameraman Eugenio Follender ontvoerd geweest.
Wat is er gebeurt in die 72 uur?
Dat de ELN geen lieverdjes zijn is duidelijk. Daarom is het belangrijk deze dreigementen serieus te nemen. In de video boodschap werd gezegd dat het sterk werd afgeraden om in deze 72 uur van huis te gaan en dat maandagochtend 6 uur alles weer normaal zou zijn . Tijdens dit gewapende protest zouden de wegen geblokkeerd worden (alleen medische noodgevallen en rouwstoeten zouden worden doorgelaten). Het negeren van deze eisen zouden kunnen leiden tot het ontnemen van persoonlijke bezittingen zoals auto’s, motoren of boten. Als je je als burger onder militaire – of politie begeleiding bevindt, is dit op eigen risico aangezien zij het hoofddoelwit zijn. Het doel van dit soort acties is de economie ontregelen en angst zaaien. Angst is immers macht.
Zo is het busverkeer in de risicogebieden in dat specifieke weekend met 70% afgenomen en hebben de schippers in Buenaventura besloten het hele weekend niet te varen. Als je de schade opmaakt is het best een heftig lijstje: in Noord Santander is een militair om het leven gekomen. In Cauca is een indigena (persoon van inheemse komaf) vermoord, zijn er 7 politieagenten gewond geraakt, twee telefonie-zendmasten neergehaald, verschillende voertuigen in brand gestoken, explosieven gevonden (bijv. In Catatumbo is een taxi met 20 kilo aan explosief materiaal aangetroffen) en zijn er schapen gevonden met de letters ELN geverfd op hun vacht . Volgens de generaal van het leger zijn er over het weekend 117 terroristische acties gepleegd waarvan er 94 zijn geneutraliseerd.
Heb ik hier iets van gemerkt in Bogotá?
Nee. Zijn er dingen gebeurd? Dat lijkt mij duidelijk.
Op Facebook las ik een zeer begrijpelijke reactie: “Wie heeft nou echt iets gemerkt van het gewapende protest en dan heb ik het niet over de voorzorgsmaatregelen?” Met andere woorden, is deze heisa nou echt nodig geweest? Het is volkomen te begrijpen dat dit soort dreigingen worden gebagatelliseerd. Hoe kunnen mensen weten wat er zich hier afspeelt als grote lokale mediakanalen dit niet oppikken en dan nog maar te zwijgen over de internationale mediakanalen?
Als je niet naar deze informatie zoekt, kom je het niet te weten, dus dan is het er niet voor zover jij weet . En dan zijn we zelfs nog een stap voor “het-ver-van-mijn-bed-syndroom”, dan heeft men er gewoon geen weet van. Mijn doel is niet om de backpack-pret te verzieken of mensen te ontmoedigen Colombia te bezoeken. Absoluut niet, je mist echt iets geweldigs als je Colombia overslaat, maar het is zo belangrijk om te weten wat er speelt. Het is makkelijk om te blijven hangen in wel de lusten en niet de lasten. Een land kan geen verandering doormaken als er geen erkenning van het probleem is, dus gaat er geen dialoog plaats vinden. Angst is macht, maar kennis is ook macht. Door deze kennis te delen, kunnen wij toewerken naar een verandering. Colombia verdient het om gehoord te worden.
Kimberley Eigenbrood
– Colombiaans.nl
Over Kim
Kim (25) woont inmiddels bijna drie jaar in het naar eigen zeggen ‘prachtige chaos’ in Bogotá. Kim werkt daar als concept designer bij een architecten- en interieurbureau. Daarnaast schrijft en deelt ze graag haar ervaringen over maatschappelijke zaken en cultuur uit Colombia.
Volg ons op social media!
Wil je niets missen? Krijg jij geen genoeg van Colombia? Volg ons dan via onderstaande kanalen. Wil je als eerste een notificatie op jouw telefoon krijgen? Stuur ons dan een bericht en jouw nummer wordt toegevoegd aan onze database.
* Met het doorgeven van jouw nummer ga je akkoord dat we je gratis berichten via Whatsapp sturen die te maken hebben met Colombiaans.nl, onze diensten, advertenties en producten.
