De cumbia is de nationale traditionele dans uit Colombia. De dans zit vol met elegantie, kleur, ritme, geflirt en geschiedenis. Deze ingrediënten maken de dans uniek en niet te vergelijken met andere dansen.
Door: Jennifer Florez
De cumbia heeft zijn herkomst aan de Caribische kust van Colombia. Om precies te zijn in de provincie Magdalena. Beetje bij beetje is de cumbia uitgestreken over het hele land. Op gegeven moment was heel Colombia bekend met de ritmes van de cumbia die de folklore en cultuur van het land vertegenwoordigen.
De cumbia is een mengeling van verschillende ritmes van verschillende instrumenten die voorouders gebruikten om hun muziek te maken. Het is het resultaat van de trommels van onze Afrikaanse erfgoed in de combinatie van de Gaita fluit die gebruikt werd door de Zuid-Amerikaanse indianen. De kleding van de vrouw met hun kleurrijke lange rokken zijn een weerspiegeling van Spaanse invloeden op het continent.
Het ritme van de cumbia is traag, waardoor het geluid van de trommels goed hoorbaar is die zijn ontworpen voor het spelen van de bullerengue, de voorganger van de cumbia. De heupen van de dansers bewegen op de maat van het ritme en bij het geluid van de Gaita fluit worden er lange draaibewegingen gemaakt waarbij er veel geflirt wordt tussen de dansparen.
Wanneer je je verdiept in het verhaal dat ons Colombianen is verteld zit er een diepere gedachte achter. De man, die nederig gekleed is en hiermee de vissers en de arbeidersklasse vertegenwoordigt, laat zijn inspanningen zien om de mooie en pompeuze vrouw te veroveren die hij zichtbaar bewondert. De onzekere vrouw, die met veel geflirt haar sierlijkheid laat zien aan de man, weerhoud hem om dichterbij te komen door hem te blokkeren met een kaars, welke zij ontvangt van de man om haar weg te verlichten. Uiteindelijk lukt het de man toch om haar te overtuigen waarna ze gezamenlijk verder dansen.
Het oorspronkelijke ritme van de cumbia kun je horen in muziekgroepen zoals San Jacinto die jarenlang hebben vastgehouden aan de essentie van deze muzikale ritmes. Hierdoor zijn er nieuwe groepen zoals Totó la Momposina en Lucho Bermúdes ontstaan, die de muziek nieuw leven hebben ingeblazen. Dat deden zij door de cumbia te vertalen naar de nieuwe tijd waarbij zij toch sterk vasthouden aan het folkorische karakter van de muziek.
De dans is nog steeds onverminderd populair, dit samen met de kledij en een echte eye catcher om te zien. In Nederland danst de Colombiaanse dansgroep Aires Colombianos de folklorische dans. Dit met originele, traditionele en kleurrijke danskleding uit Colombia.
De muziekstijl gaat niet alleen over de geschiedenis van Colombia, maar is tot op vandaag de dag nog steeds een belangrijke inspiratiebron voor jonge artiesten uit Latijns-Amerika. Zij gebruiken de traditionele cumbia en mengen deze met moderne melodieën waarvoor zij gebruik maken van westerse instrumenten zoals de elektrische gitaar, klarinet en trompet.
Het is belangrijk dat niet alleen de geschiedenis wordt beschermd en vergeten wordt. Dit opdat elke generatie een bijdrage kan leveren om de Colombiaanse muziek en cultuur te delen met de wereld.